World news
W 2025 roku ruszy budowa pierwszej prywatnej stacji kosmicznej. Amerykański start-up...
Travel guides
Tech
Polka opracowała mobilną aplikację dla chorych na hashimoto. Może pomóc setkom...
Health
E-recepty prawie wyeliminowały papierowe druki. Według ekspertów wrażliwe dane pacjentów są...
Most popular
Turystyka kosmiczna ma być warta 4 mld dol. przed 2030 rokiem. Ceny biletów spadną,...
Biodruk zrewolucjonizuje medycynę. Już niedługo będzie można w ten sposób tworzyć narządy do przeszczepów
Sztuczna inteligencja pozwala wykryć raka piersi w ciągu kilku minut z 95-proc. skutecznością. Rewolucyjne...
Polacy z innowacyjną aparaturą pomiarową do badań jakości koksu. Wykorzystywana jest w koksowniach i...
Jakość koksu określa się na podstawie dwóch składników: reakcyjności i wytrzymałości. Oba mają duże przełożenie na przemysł metalurgiczny, m.in. na wydajność i bezpieczeństwo procesu produkcji stali. Od lat 90. autorską aparaturą pomiarową do badania jakości koksu – jako jeden z niewielu na świecie – dysponuje warszawski Instytut Tele- i Radiotechniczny, należący do Sieci Badawczej Łukasiewicz. Rozwiązanie stworzone przez polskich badaczy funkcjonuje w koksowniach i hutach w kilkunastu krajach świata.
– Przemysł metalurgiczny jest dość złożony, procesy są prowadzone w sposób ciągły. Hutnicy, idąc do domu, nie wyłączają wielkich pieców hutniczych, ten proces musi się odbywać przy ciągłym zasypie surowców. Dlatego bardzo ważne jest, aby był on prowadzony w sposób bezpieczny, aby w czasie jego trwania nie wydarzyły się żadne awarie powodujące przerwy technologiczne. To właśnie zapewnia badanie właściwości koksu wielkopiecowego, które przekłada się też na ekonomię całego procesu – mówi agencji Newseria Biznes Łukasz Grotkowski, lider grupy badawczej Elektrotermia w Sieci Badawczej Łukasiewicz – Instytucie Tele- i Radiotechnicznym.
Przemysł metalurgiczny wytwarza stal w wielkich piecach, których temperatura sięga nawet 2000°C. Wnętrze takiego pieca jest naprzemiennie zasypywane surowcami, które tworzą warstwy i przesuwają się w dół, przechodząc przez kolejne etapy procesu. Każde wstrzymanie go generuje olbrzymie straty. Najczęściej jest to spowodowane złą jakością surowców, dlatego każdy z nich – przede wszystkim koks – musi się odznaczać wyśrubowanymi właściwościami. Jakość koksu określa się na podstawia dwóch składników: reakcyjności (CRI) oraz wytrzymałości (CSR).
– Koks jest produkowany z węgla. Ze względu na to, że węgiel powstaje w różnych rejonach świata, w różnym okresie i ma różne właściwości, badamy go pod kątem jego parametrów, a następnie sprawdzamy, czy wytworzony z niego koks udało się wyprodukować w taki sposób i z takimi właściwościami, jakie są nam potrzebne – wyjaśnia Łukasz Grotkowski.
Jeszcze do połowy lat 90. aparaturą pomiarową do badania jakości koksu dysponowała zaledwie jedna firma na świecie – japoński koncern Nippon Steel. Współpraca Przemysłowego Instytutu Elektroniki (obecnie Łukasiewicz-ITR) z Uniwersytetem Technicznym w Ostrawie w 1996 roku zaowocowała jednak opracowaniem i wdrożeniem prototypu stanowiska laboratoryjnego do oznaczania jakości koksu. Rok później naukowcy Łukasiewicz-ITR rozwinęli ten projekt i opracowali pierwsze stanowisko badawcze na zlecenie Mittal Steel, ówczesnego potentata na rynku hutniczym. Rozwiązanie zostało na tyle dobrze przyjęte przez rynek, że do 2020 roku zainstalowano 30 stanowisk badawczych koksu, m.in. w Czechach, Rumunii, Serbii, Anglii, Rosji, Turcji oraz na Słowacji, Ukrainie i Węgrzech.
– Nasze stanowiska laboratoryjne pracują przeważnie w zakładach produkujących koks, czyli w koksowniach. Sprzedajemy je jednak również do kopalni węgli koksujących, jak również do ostatecznych użytkowników koksu, czyli do hut. Co roku sprzedajemy około dwóch takich stanowisk, co wynika z faktu, że tych dużych zakładów przemysłowych nie ma aż tak wiele – mówi lider grupy badawczej Elektrotermia.
Próbki surowca są testowane w zestandaryzowanych warunkach, które imitują te panujące w wielkim piecu hutniczym. Uzyskane wyniki pozwalają dobrać ilość koksu optymalną do produkcji stali. Nie tylko pod kątem bezpieczeństwa, ale także wydajności całego procesu.
– Jeżeli mamy koks o lepszych właściwościach, możemy go dozować mniej. Jeżeli jest to gorszy koks, wtedy musimy go zużywać więcej. To nie jest wskazane nie tylko pod kątem ekonomicznym, ale również ze względu na emitowane gazy cieplarniane – mówi Łukasz Grotkowski.
Dzięki współpracy z przemysłem stanowiska badawcze CRI/CSR są ciągle rozwijane i udoskonalane. W ubiegłym roku rozpoczął się projekt Karbonowa, którego celem jest ich modernizacja i zaimplementowanie nowych technologii.
– Nasze stanowisko laboratoryjne powstawało przez wiele lat, dodawaliśmy do niego nowe moduły i możliwości. Dlatego w tej chwili prowadzimy projekt finansowany z projektów celowych Łukasiewicza, który ma na celu ujednolicenie całej konstrukcji oraz wprowadzenie pewnych udogodnień, które pojawiły się na przestrzeni ostatnich lat. Jednocześnie dzięki współpracy z innym instytutem z Sieci Badawczej Łukasiewicz przy tym projekcie mamy możliwość rozszerzenia naszej oferty poprzez dodanie bliźniaczego stanowiska, które będzie badało podobne parametry, ale tym razem nie koksu, tylko rudy żelaza, czyli drugiego materiału, który jest wykorzystywany w procesie wytopu żelaza – wyjaśnia ekspert Łukasiewicz-ITR.
Sieć Badawcza Łukasiewicz to trzecia pod względem wielkości sieć badawcza w Europie. Dostarcza atrakcyjne, kompletne i konkurencyjne rozwiązania technologiczne. Oferuje biznesowi unikalny system „rzucania wyzwań”, dzięki któremu grupa 4500 naukowców w nie więcej niż 15 dni roboczych przyjmuje wyzwanie biznesowe i proponuje przedsiębiorcy opracowanie skutecznego rozwiązania wdrożeniowego. Angażuje przy tym najwyższe w Polsce kompetencje naukowców i unikalną w skali kraju aparaturę naukową. Co najważniejsze, przedsiębiorca nie ponosi żadnych kosztów związanych z opracowaniem pomysłu na prace badawcze. Łukasiewicz w dogodny sposób wychodzi naprzeciw oczekiwaniom biznesu. Przedsiębiorca może zdecydować się na kontakt nie tylko przez formularz na stronie https://lukasiewicz.gov.pl/biznes/, ale także w ponad 50 lokalizacjach: Instytutach Łukasiewicza i ich oddziałach w całej Polsce. Wszędzie otrzyma ten sam – wysokiej jakości – produkt lub usługę. Potencjał Łukasiewicza skupia się wokół takich obszarów badawczych jak: zdrowie, inteligentna mobilność, transformacja cyfrowa oraz zrównoważona gospodarka i czysta energia.
Sport news
Druk 3D nadzieją onkologii. Polscy naukowcy wydrukowali trójwymiarowy model żyły zajętej nowotworem, co pozwoliło...
Polski start-up chce leczyć zwierzęta towarzyszące lekami na bazie komórek macierzystych. Opracował technologię pozwalającą...
Udział węgla w polskiej energetyce spadł do rekordowo niskich poziomów. Odejście od niego wymaga...
Polskie firmy dostrzegają wpływ innowacji na przychody i wzrost liczby klientów. Potrzebne są zwłaszcza...
Globalny biznes wyda w tym roku 1,8 bln dol. na cyfrową transformację. Chmura jednym...
Globalne wydatki na cyfrową transformację biznesu wzrosną w tym roku o 17,6 proc., do 1,8 bln dol. – wynika z raportu IDC. W kolejnych czterech latach tempo wzrostu będzie tylko nieznacznie niższe. – Pandemia była katalizatorem rewolucji cyfrowej, a jednym z jej znaków jest wdrażanie chmury i przetwarzania danych zdalnie – mówi Ryszard Hordyński, dyrektor ds. strategii i komunikacji w Huawei Polska. Jak podkreśla, polskie firmy szukają rozwiązań, które ułatwią gromadzenie i przyspieszą przetwarzanie danych, zapewnią ich bezpieczeństwo, ale równocześnie będą energooszczędne. Technologie dla cyfryzacji różnych branż – od finansów, przez energetykę, po edukację czy e-administrację – Huawei prezentuje w maju w największych miastach Polski i regionu w swoim Mobilnym Centrum Ekspozycyjnym.
– Pandemia pokazała nam, jak ważna jest cyfrowa transformacja i na ile jesteśmy do tej digitalizacji przygotowani lub nie. Wszyscy z dnia na dzień przeżyliśmy pewien szok, ale z drugiej strony też zrozumieliśmy, i mówię zarówno o przysłowiowych Kowalskich, jak i o biznesie małym czy dużym, jak ważny jest dostęp do danych czy możliwość pracy zdalnej – mówi agencji Newseria Biznes Ryszard Hordyński, dyrektor ds. strategii i komunikacji w Huawei Polska.
Aż 93 proc. dużych polskich przedsiębiorstw podejmuje w tej chwili działania w obszarze cyfrowej transformacji, a ważnym jej elementem są właśnie rozwiązania chmurowe – wynika z raportu „Inwestycje IT w kierunku rozwoju polskich firm w latach 2021–2022”, opracowanego przez Computerworld na zlecenie Polcomu i Intela pod patronatem NCBiR. Wynika z niego też, że 30 proc. dużych firm cyfryzuje i automatyzuje większość swoich procesów biznesowych, choć 24 proc. wciąż prowadzi takie działania punktowo, tylko w wybranych obszarach funkcjonowania przedsiębiorstwa.
W raporcie Computerworld 54 proc. dużych firm zadeklarowało też, że zamierza utrzymać dotychczasowy poziom wydatków na cyfryzację, a 22 proc. planuje je zwiększyć. Niemal wszystkie badane przedsiębiorstwa wskazywały również, że menedżerowie IT powinni przyspieszać cyfrową transformację poprzez wprowadzanie nowych rozwiązań. Główną rolą działów IT powinno być z kolei zapewnienie dostępności do systemów informatycznych i narzędzi komunikacji zdalnie, z każdego miejsca, oraz zbieranie danych i podnoszenie ich jakości.
– Jest to ważne, ponieważ praca zdalna wymaga dostępu do danych w dowolnym momencie i z każdego miejsca. Z drugiej strony chcemy, żeby te dane były bezpieczne, przechowywane czy zarządzane przez profesjonalistów. I wtedy właśnie pojawia się chmura i rozwiązania chmurowe, które są teraz na topie. Nie da rady korzystać z dobrodziejstw cyfryzacji, jeżeli nie będziemy mieć dobrych centrów przetwarzania danych, dobrej sieci, dobrej infrastruktury sieciowej – mówi Ryszard Hordyński. – To jest trochę tak, jakbyśmy wszędzie podróżowali kolejami, rozmawiali o tym, jakie pociągi są ładne i czyste i jaką mają fajną ofertę barową, ale w ogóle byśmy nie mówili o torach.
Jak pokazuje ubiegłoroczny raport „Chmura 2030. Jak wykorzystać jej potencjał i przyspieszyć wzrost w Polsce”, opracowany przez McKinsey & Company, upowszechnienie chmury w polskich firmach i instytucjach publicznych do końca tej dekady może przynieść krajowej gospodarce dodatkowe 4 proc. PKB, czyli ok. 121 mld zł rocznie. Eksperci wskazują w nim, że chmura to kolejny etap w rozwoju technologii informacyjnych – po internecie w latach 90. czy smartfonach w pierwszej dekadzie XXI wieku – który przekształca całe gałęzie gospodarki, a największe korzyści wynikające z upowszechnienia chmury obliczeniowej może odnieść zwłaszcza handel detaliczny, sektor produktów FMCG oraz transport i logistyka.
– Są branże, które już w tej chwili są mocno scyfryzowane. To są na pewno banki, firmy telekomunikacyjne, media. W kolejce stoi energetyka, która bardzo potrzebuje transformacji – niezależnie od tego, czy jesteśmy krajem opartym na węglu, czy na źródłach odnawialnych. Przyszłością energetyki są zdalnie zarządzane sieci rozproszone, a nie jak dzisiaj wielkie elektrownie, które rozsyłają energię na cały kraj. Małych, rozproszonych źródeł będzie coraz więcej i trzeba będzie nimi zarządzać, a to z kolei musi być scyfryzowane – mówi ekspert Huawei Polska.
Branżą, która będzie się cyfryzować, jest także górnictwo, gdzie systemy informatyczne mogą poprawić efektywność pracy i poziom bezpieczeństwa.
– Kolejną branżą jest też logistyka, bo owszem, dziś zamawiamy w aplikacji, odbieramy w paczkomacie, ale cała branża nie jest zsynchronizowana. Stany magazynowe różnych producentów czy dostawców nie są jeszcze zsynchronizowane z całym systemem transportu. To się dopiero zaczyna dziać. Kiedy wszystkie te dane znajdą się w jednej chmurze, wtedy logistyka będzie kolejnym, po energetyce, czarnym koniem cyfrowej transformacji – mówi Ryszard Hordyński.
Jak wskazują dane GUS, w 2021 roku z płatnych usług chmury obliczeniowej korzystało prawie 29 proc. przedsiębiorstw. Wśród dużych firm, zatrudniających co najmniej 250 osób, ten odsetek wynosi prawie 70 proc. Podobny odsetek charakteryzuje branże z sekcji informacja i komunikacja. Jak wskazuje raport Computerworld, 67 proc. przedsiębiorstw deklaruje, że ich zdaniem chmura obliczeniowa przyspieszy zmiany technologiczne. Dodatkowo, zdaniem respondentów, chmura skraca czas realizacji projektów i wprowadzania produktów na rynek. 43 proc. menedżerów uważa z kolei, że przeniesienie aplikacji do chmury poprawi efektywność kosztową ich firmy.
Rosnącą popularność chmury potwierdzają m.in. dane IDC, według których w 2021 roku globalne wydatki na infrastrukturę chmurową wyniosły już prawie 74 mld dol., wzrastając w ujęciu rocznym o 8,8 proc. Co ciekawe, aż 1/4 tej kwoty przypadła tylko na ostatni kwartał ubiegłego roku, a IDC prognozuje, że do końca bieżącego nakłady na chmurę globalnie sięgną już 90 mld dol.
– Ogromnym powodzeniem cieszą się w tej chwili rozwiązania cloudowe, które są energooszczędne. W nowych technologiach bardzo dużym kosztem jest bowiem energia. Jeżeli te rozwiązania, których używamy, nasze serwery, macierze czy chmura zużywają mniej energii, to koszty użytkowania są mniejsze – mówi dyrektor ds. strategii i komunikacji w Huawei Polska.
Żeby przyspieszyć cyfrową transformację i przekonać przedsiębiorstwa do korzyści, jakie mogą odnieść dzięki wdrożeniu rozwiązań chmurowych, w tym miesiącu wystartował Huawei Enterprise Roadshow, w ramach którego Mobilne Centrum Ekspozycyjne Huawei od maja do września br. odwiedzi w sumie 30 miast w 13 krajach regionu Europy Środkowo-Wschodniej i krajów nordyckich (m.in. w Norwegii, Szwecji, Grecji, Turcji, Austrii, Słowacji i Węgrzech).
– Prezentujemy w nim sieci, które są połączeniem technologii Wi-Fi, technologii WAN, czyli rozległych sieci, które są w pewnym sensie współzarządzane. Prezentujemy pamięci masowe, bo jeżeli się cyfryzujemy, to danych jest coraz więcej, więc potrzebujemy mieć miejsce, gdzie będziemy je przetwarzać i przechowywać. Kolejnym elementem są dedykowane, dowolnej wielkości rozwiązania data center, które są bardzo energooszczędne, które mogą być zarówno budowane na zewnątrz budynków, jak i wewnątrz. One mają specjalne rozwiązania, które np. chłodzą powietrzem, a nie freonem, czyli dzięki temu mniej zanieczyszczamy środowisko – tłumaczy Ryszard Hordyński. – Są też rozwiązania, w których wchodzi w grę sztuczna inteligencja, która to wszystko łączy i która jest w stanie bardzo szybko wyłapywać i antycypować wszelkie awarie, monitorować system i informować administratorów o potencjalnych wydarzeniach, które mogą zaistnieć.
W Polsce Mobilne Centrum Ekspozycyjne zagości w największych miastach – było już w Warszawie, Krakowie i Wrocławiu, będzie w Poznaniu i Gdańsku.
Recipes
E-sport coraz szybciej wdraża nowe rozwiązania technologiczne. Oprócz wirtualnej i rozszerzonej...
NAJNOWSZE ARTYKUŁY
Latest article
Mieszanie różnych włókien tkanin utrudnia ich recykling. Świadomy dobór materiałów na etapie produkcji kluczem...
Do 2050 roku populacja na Ziemi wzrośnie do blisko 10 mld osób, a w ślad za nią także popyt na odzież. Przemysł modowy jest już dziś jednym z największych emitentów gazów cieplarnianych – emituje 1,2 mld t ekwiwalentu CO2 na rok, czyli więcej niż łącznie branże żeglugowa i lotnicza. Produkowanie większej ilości ubrań to nie tylko większa emisja, ale też coraz większe zużycie surowców. Jedną z proponowanych inicjatyw, by ograniczyć ten negatywny wpływ, jest recykling tkanin i przywracanie materiałów do obiegu. Nie jest to jednak takie proste, szczególnie w przypadku włókien mieszanych.
Raport Światowego Forum Ekonomicznego z 2021 roku stawia przemysł modowy wraz z łańcuchami dostaw na trzecim miejscu pod względem zatruwania środowiska, zaraz po produkcji żywności i budownictwie. Jednym ze sposobów zmniejszenia tych emisji jest stosowanie recyklingu włókien, jeśli jest to wykonalne. Raport Banku Światowego wskazuje, że 87 proc. tkanin ze zużytej odzieży jest spalanych lub wysyłanych na wysypiska śmieci.
– Mówiąc w dużym uproszczeniu, ubrania można przetworzyć. Łatwiej jest to zrobić, kiedy wykonane są one z materiałów jednorodnych, bo im bardziej skomplikowany materiał, tym jest trudniejszy do przetworzenia. Jako przykład można podać np. swetry czy spodnie, które zazwyczaj są wykonane z jednego rodzaju surowca, i one są łatwe do przetworzenia – wyjaśnia w rozmowie z agencją Newseria Biznes Łukasz Marzec, prezes Polfibry. – Materiały bardziej złożone typu kurtki, płaszcze zrobione z tkanin bawełnianych, ale z wypełnieniami poliestrowymi, jest zdecydowanie ciężej odzyskać i jest to bardziej kosztowne.
Recykling tekstyliów jest możliwy zarówno w przypadku materiałów syntetycznych takich jak poliester, poliamid czy polipropylen, jak i naturalnych, jak wełna, bawełna czy len. Według Textile Exchange poliester poddany recyklingowi mechanicznemu generuje o 70 proc. mniej emisji niż pierwotna produkcja poliestrowych włókien. Łukasz Marzec wyjaśnia, że wymieszanie włókien sztucznych i naturalnych w pewnym stopniu uniemożliwia odzysk.
– Ostatnio coraz więcej materiałów tworzy się z włókien złożonych, czyli np. wełna jest mieszana z poliamidem albo poliestrem, czyli włókna naturalne z włóknami sztucznymi. Kiedyś stosowano tylko jeden rodzaj włókien. To się moim zdaniem w jakimś stopniu zmienia na gorsze ze względu na to, że wymieszanie uniemożliwia odzysk tych włókien – podkreśla prezes Polfibry. – Materiały jednorodne typu czysty poliester, czysta bawełna są dosyć proste do rozwłóknienia, do odzyskania, natomiast w przypadku materiałów laminowanych, powlekanych, wypełnianych jakimiś innymi surowcami w pewnym momencie robi się to po prostu nieopłacalne.
Polfibra, spółka z Częstochowy, skupia się na zagospodarowaniu odpadów z przemysłu tekstylnego. Odbiera i poddaje recyklingowi odpady z wielu grup materiałowych i z różnych etapów produkcji. To m.in. ścinki z krojowni, resztki przędz czy włókna, które pochodzą m.in. ze szwalni, przędzalni czy od producentów mebli tapicerowanych. Tam gdzie recykling nie jest możliwy, firma stosuje różne metody utylizacji odpadów tekstylnych.
– Materiały do produkcji ubrań odzyskuje się poprzez rozwłóknianie mechaniczne, mówimy tutaj o ścinkach z produkcji odzieży, nie o gotowych wyrobach. Więc cała resztka z beli materiału, która pozostaje na stole, jest do odzysku – mówi Łukasz Marzec. – Są firmy i instalacje, które specjalizują się w odzysku danego rodzaju włókien, więc włókna sztuczne będziemy odzyskiwali w inny sposób, w innej instalacji, a włókna naturalne w innej.
Ekspert tłumaczy, że w procesie rozwłókniania powstaje tzw. włókno regenerowane, czyli luźne włókna danego surowca. Można je później na przykład skręcić, stworzyć przędzę, z której następnie powstaje tkanina, a z niej szyte są ubrania. Z włókien można stworzyć także różnego rodzaju filce, które znajdą zastosowanie w przemyśle, np. jako wygłuszenia w drzwiach samochodów, jako izolacja termiczna w lodówkach czy warstwa dystansowa pomiędzy elementami mebli tapicerowanych.
Bardzo ważne jest, aby uświadomić ludziom, że odpady tekstylne mogą zostać poddane recyklingowi, ale należy traktować je w odpowiedni sposób, nie jako śmieci, ale jako surowiec do odzysku.
– Główną zasadą jest to, że materiały, które poddajemy recyklingowi, powinny być czyste. Odzież używana bardzo często jest składowana w różnych miejscach, gdzie dostaje się wilgoć czy jakieś zanieczyszczenia, a to uniemożliwia odzysk. Natomiast jeżeli te materiały są składowane w odpowiedni sposób czy też są prane przed odzyskiem, to jak najbardziej możemy je poddać recyklingowi – podkreśla prezes Polfibry.
Jak dodaje, sam proces odzysku włókien także jest ekologiczny.
– Alternatywą dla odzysku jest utylizacja termiczna czy składowanie na wysypisku, więc jest to jak najbardziej ekologiczne rozwiązanie. A sam proces polega tylko na mechanicznym rozwłóknianiu tych materiałów, więc nie powstają tam żadne dodatkowe odpady, jakieś rzeczy toksyczne, jedynie kurz z materiału, który jest rozwłókniany – mówi Łukasz Marzec. – Zdecydowanie recykling wszystkich materiałów to przyszłość, brakuje nam surowców na świecie, generujemy bardzo dużo odpadów, więc moim zdaniem to jedyny kierunek, w którym powinniśmy się kierować.
Popyt na pożyczki rośnie. Rynek napędza szybki rozwój e-zakupów, ale mogą go przyhamować nowe...
– Można powiedzieć, że tradycyjne pożyczanie robi się passé, bo potrzeby pożyczkowe klientów zmieniają się wraz z ich zwyczajami zakupowymi – mówi Katarzyna Jóźwik, dyrektor generalna Smartney. Jak wskazuje, w ciągu ostatnich 10 lat branża pożyczkowa przeszła olbrzymią transformację, obejmującą m.in. wykorzystanie nowych technologii, nowe formy płatności czy zmiany nawyków konsumentów. Mimo że wciąż są grupy klientów doceniające wizyty w oddziałach, rozmowy z doradcą i tolerujące wymagania tradycyjnych procesów, dziś na kształt branży wpływa błyskawiczny rozwój e-commerce i kanałów online, ale też nowe regulacje, które mogą się okazać dla niej hamulcem. Jednak eksperci oceniają, że branża będzie rosnąć tak długo, jak utrzyma się popyt na jej produkty. A ten sukcesywnie rośnie.
– Tradycyjne pożyczki pozostaną na rynku tak długo, jak będą atrakcyjnym rozwiązaniem dla klientów i będą odpowiadać na ich preferencje. Natomiast przyszłość tego rynku jest w onlinie. Już od kilku lat widać jego szybki rozwój i on będzie kontynuowany, ponieważ świat się digitalizuje, w przestrzeni online’owej pojawiają się nowe pojęcia jak metaverse i kto wie, jak nową przestrzeń zagospodarują produkty kredytowe – mówi agencji Newseria Biznes Katarzyna Jóźwik, dyrektor generalna Smartney.
Jak wynika z danych CRIF przytaczanych przez Fundację Rozwoju Rynku Finansowego, w marcu firmy pożyczkowe udzieliły pożyczek o wartości o prawie 18 proc. wyższej niż w lutym br. i o prawie jedna czwartą wyższej niż rok temu. Liczba pożyczek wzrosła odpowiednio o 12,1 proc. oraz 15,3 proc. W tym miesiącu jedynie w pierwszym tygodniu widoczny był wpływ wojny w Ukrainie, podobnie jak w ostatnim tygodniu lutego, kolejne dni przyniosły jednak odbicie. Średnia wartość udzielonej pożyczki w marcu ukształtowała się na poziomie prawie 3,4 tys. zł, co oznacza, że wzrosła o 4,8 proc. wobec lutego br. i o 8,3 proc. wobec marca 2021 roku.
Te statystyki pokazują, że rynek pożyczkowy, którego nie ominęły skutki pandemii COVID-19, wyszedł już na prostą. Kolejnym hamulcem mogą jednak się okazać nowo projektowane regulacje, wprowadzające limity odsetek i kosztów pozaodsetkowych w połączeniu z dodatkowymi obowiązkami i nadzorem.
– Projektowane zmiany dotyczą głównie ograniczenia cen produktów kredytowych oraz wprowadzenia dodatkowego nadzoru nad rynkiem pożyczkowym – mówi Katarzyna Jóźwik. – Regulacje, które są na horyzoncie, dotyczą nie tylko Polski, ale i krajów europejskich, ponieważ są inicjowane także na poziomie unijnym. Mają na celu ochronę interesów klientów i pod tym względem są bardzo pożądane. Natomiast, mając na uwadze to, jak bardzo zróżnicowana jest ta branża i jak bardzo oddaliła się od tradycyjnych modeli, które funkcjonowały jeszcze kilka lat temu, warto szukać balansu, żeby efektem tych nowych przepisów nie było przeregulowanie rynku, ponieważ wtedy ucierpi klient.
Nowe regulacje nakładane na branżę pożyczkową uderzają też w jej klientów, utrudniając im dostęp do finansowania. Dla firm oznaczają wzrost kosztów operacyjnych i obniżkę dochodowości, ale z drugiej strony wymuszą też tworzenie nowych modeli biznesowych. Eksperci oceniają, że nie zatrzymają jednak rozwoju branży, która będzie rosnąć tak długo, jak utrzyma się popyt na jej produkty.
Zmieniają się za to oczekiwania klientów – głównie za sprawą innowacyjnych form płatności i rozwoju e-zakupów. Młodsze pokolenia nie potrzebują fizycznej gotówki i funkcjonują głównie online. Nadrzędne są dla nich komfort i wygoda, stąd m.in. rozkwit form płatności takich jak BNPL – buy now, pay later.
– Można powiedzieć, że tradycyjne pożyczanie robi się passé, bo potrzeby pożyczkowe klientów zmieniają się wraz z ich zwyczajami zakupowymi. Weźmy przykład remontu ogrodu. Jeszcze kilka lat temu klient brał kredyt na określoną przez siebie kwotę pieniędzy, z którą szedł do sklepu i robił zakupy. W tej chwili taki klient robi zakupy online. Nie bierze jednego kredytu na ogólną potrzebę, jaką jest remont w ogrodzie, ale wykorzystuje środki finansowe na poszczególne rzeczy, które są mu w tym celu potrzebne, i dokonuje płatności właśnie online. W efekcie nie bierze za dużo, ale tyle, ile mu trzeba, i to w sposób bardzo wygodny – mówi dyrektor generalna Smartney.
– Klienci pożyczają coraz więcej w e-commerce. Finansowanie zakupów online jest nie tylko wygodne, ale również coraz bardziej popularne. Faktem jest jednak, że nie wszystko da się w ten sposób sfinansować. Są takie grupy klientów i takie sytuacje, w których potrzebne są standardowe sposoby finansowania, czyli np. pożyczka gotówkowa. Dlatego te produkty są względem siebie komplementarne i będą współistnieć na rynku. Produkty e-commerce nie zastąpią moim zdaniem tradycyjnych form finansowania – dodaje Tomasz Kacprzak, Chief Commercial Officer Smartney.
Ekspert podkreśla też fakt, że w ciągu ostatnich 10 lat sektor pożyczkowy przeszedł ogromną transformację. Jeszcze dekadę temu firmy z tej branży obsługiwały głównie klientów segmentu subprime, reklamowały się na słupach albo rozrzucając ulotki, a umowy podpisywano w samochodach. Rynek nie był nawet raportowany, a jego wielkość mogła być jedynie szacowana. Tym samym narosło wobec niego wiele mitów.
Jednak wraz z rozwojem polskiego rynku pożyczkowego i rosnącą liczbą graczy na nim branża dojrzała i wprowadziła samoregulacje, na które dodatkowo nałożyły się regulacje krajowe i europejskie. Dziś na polskim rynku jest zarejestrowanych 526 firm pożyczkowych o różnych modelach biznesowych, ofercie i obsługiwanych segmentach, jak również aktywności. Wśród nich jest też m.in. PZU Cash, Mercedes-Benz Financial Services czy Allegro Pay, które oferują różne produkty, w tym zbliżone do bankowych, a część nawet wyspecjalizowała się już w obsłudze określonych segmentów klientów, np. małych przedsiębiorców.
Kształt rynku pożyczkowego zaczęły również zmieniać fintechy i inne podmioty oferujące darmowe albo bardzo tanie produkty powiązane z procesem zakupowym, np. sales finance czy BNPL zastępujące drogą kartę kredytową. Kolejną ogromną zmianą było coraz szersze wykorzystanie technologii takich jak AI, bazy danych, open banking czy algorytmów machine learningu, na których dziś opierają się modele oceny ryzyka.
– Dziś jesteśmy już w stanie korzystać z produktów finansowych online w zasadzie bez żadnych dokumentów, ponieważ branża nauczyła się korzystać z dostępnych, zdigitalizowanych danych – mówi Katarzyna Jóźwik. – Rynek pożyczkowy to nie tylko tradycyjna pożyczka online czy u doradcy w punkcie brokerskim. To są rozwiązania bardzo nowoczesne. Wykorzystują open banking, współpracują z innymi fintechami, bazują na stale rosnącym ekosystemie. Pojawiło się wiele nowych dużych brandów, mamy np. Allegro Pay, PayPo, Pay Smartney. To wszystko są rozwiązania, które podążyły za zmieniającymi się potrzebami klientów.
Coraz więcej firm płaci okup cyberprzestępcom i to coraz wyższe kwoty. W konsekwencji mogą...
Rośnie liczba ataków ransomware, czyli blokad, których celem jest wymuszenie okupu. Wraz z nią rośnie także wysokość kwot płaconych hakerom za odblokowanie danych i zasobów. Choć eksperci ds. bezpieczeństwa odradzają wpłacanie pieniędzy cyberprzestępcom, to na taki ruch decyduje się już niemal co druga zaatakowana organizacja. W ciągu ostatniego roku podwoił się udział okupów, których wartość przekroczyła milion dolarów. Już co dziewiąta wpłata opiewa na takie kwoty.
– Nie powinniśmy płacić hakerom okupów, ale zaznaczam, że to moja prywatna opinia. Rozumiem, że jest to bardzo trudne, bo wszystkie procesy są zatrzymane, cała firma stoi, ale mimo to uważam, że płacenie terrorystom to nie najlepszy pomysł. Te pieniądze będą wykorzystane do finansowania działalności przestępczej – mówi agencji Newseria Innowacje Javier Carriazo z Milagro Digital Risk Intelligence.
Analitycy Sophos informują w raporcie „State of Ransomware 2022”, że w ubiegłym roku 66 proc. badanych firm na świecie zostało zaatakowanych przy użyciu oprogramowania ransomware. W 2020 roku odsetek ten wynosił 37 proc. Z tej grupy zaatakowanych firm i instytucji 46 proc. zapłaciło przestępcom okup. Co więcej, jedna czwarta organizacji, którym udało się przywrócić dane, nadal gotowa była zapłacić okup.
– Dzieje się to często. Dużo częściej niż w przeszłości. Wiele firm tak robi, bo to najprostszy sposób wyjścia z kłopotów. Problem w tym, że płacąc, mówimy hakerom, że jesteśmy gotowi przekazywać im pieniądze. Możemy się więc spodziewać drugiego i trzeciego ataku. Mimo to przedsiębiorstwa, szczególnie te małe, coraz częściej decydują się zapłacić okup – mówi Javier Carriazo.
Również badane przez VECTO polskie firmy w większości wskazały, że byłyby skłonne zapłacić okup za odzyskanie zaszyfrowanych lub skradzionych danych (60 proc.). Często bowiem straty wynikające z opóźnienia procesów czy odbudowy infrastruktury i baz danych często przewyższają wartość oczekiwanego przez cyberprzestępców okupu. Analitycy Sophos obliczyli, że średni koszt przywrócenia zasobów firmy do stanu sprzed ataku to 1,4 mln dol., a czas potrzebny na ten proces to średnio jeden miesiąc. Na skutek takiego przestoju firmy często musiały wstrzymać działalność, tracąc przy tym przychody, a czasami także były zmuszone ją zamknąć.
Przestępcy żądają coraz wyższych kwot okupu. Z tegorocznego raportu BrightCloud Threat Report wynika, że jeszcze w 2018 roku było to 6,7 tys. dol., rok później już 84,1 tys. W 2020 roku firmy płaciły cyberprzestępcom średnio 154,1 tys., a w ubiegłym roku kwota ta wzrosła ponaddwukrotnie i przekroczyła 322 tys. dol. Statystyki przytaczane przez Sophos są jeszcze bardziej alarmujące. Wynika z nich, że średni okup płacony przez organizacje wyniósł w ubiegłym roku prawie 812,4 tys. dol. Co dziewiąta firma wskazała, że zapłaciła ponad 1 mln dol. (w 2020 roku co 25. firma). Z kolei odsetek organizacji, które zapłaciły mniej niż 10 tys. dol., spadł z 34 proc. w 2020 roku do 21 proc. w 2021 roku.
Przykłady można mnożyć. W 2021 roku w ataku na Colonial Pipeline okup wyniósł 4,4 mln dol. Z kolei amerykańskie zakłady przetwórstwa mięsnego JBS z USA zapłaciły przestępcom 11 mln dol. Na celowniku cyberprzestępców są też Polacy, m.in. administracja. W marcu ubiegłego roku ofiarą ataku ransomware padło starostwo powiatowe w Oświęcimiu. Usuwanie skutków pochłonęło ponad 600 tys. zł, a i tak nie udało się przywrócić wszystkich skradzionych danych.
– Główny typ ataku hakerskiego nazywamy inżynierią społeczną. Polega to na próbach oszukania ludzi w taki sposób, by zrobili coś, czego w zwykłych okolicznościach nie chcieliby zrobić – dodaje ekspert Milagro Digital Risk Intelligence. – Wielu sytuacji można by uniknąć, gdybyśmy byli bardziej świadomi. Musimy znać siebie, wiedzieć, kim jesteśmy, jak zwykle reagujemy. To najlepszy sposób obrony przed atakami wykorzystującymi inżynierię społeczną. Korzystanie z rozwiązań informatycznych też oczywiście ma sens.
Problem jednak w tym, że wielokrotnie narzędzia walki z cyberprzestępcami polegają wyłącznie na zabezpieczeniu infrastruktury, baz danych czy serwerów, z pominięciem faktu, że czynnik ludzki może być krytyczny. Mowa tu nie tylko o atakach polegających na wymuszaniu okupu.
– Ponad 90 proc. wszystkich ataków hakerskich zaczyna się od czynnika ludzkiego, na przykład w postaci maila phishingowego. Jeśli więc skupimy się tylko na ochronie komputerów, to nie dostrzegamy pełnego obrazu – mówi Javier Carriazo.
